Chàm là bênh lý dai dẳng và mạn tính. Trong vài năm gần đây, việc điều trị chàm đã thay đổi hoàn toàn nhờ FDA phê duyệt sáu phương pháp mới mang tính đột phá. Các thuốc này giúp giảm triệu chứng ngứa nhanh, không chứa steroid an toàn hơn so với liệu pháp truyền thống đã có những hạn chế về tác dụng phụ có thể bùng phát mặc dù đã điều trị. những lựa chọn mới này có thể mang lại hiệu quả rõ rệt và cải thiện chất lượng cuộc sống tốt hơn cho người bệnh
Đối với phương pháp điều trị chàm truyền thống: trước đây, điều trị chàm chủ yếu là dưỡng ẩm, bôi steroid khi bùng phát và tránh tác nhân gây kích ứng, nhưng cách này thường không hiệu quả với chàm trung bình đến nặng. Corticosteroid tại chỗ mặc dù hiệu quả trong việc kiểm soát các đợt bùng phát, nhưng cũng đi kèm với những tác dụng phụ đáng kể khi sử dụng lâu dài như mỏng da, giãn mạch đỏ da, rạn da, phát ban mụn trứng cá và giảm hiệu quả theo thời gian, đặc biệt trên các vùng da nhạy cảm như mặt hoặc ở trẻ em, dẫn đến việc điều trị không đầy đủ và các triệu chứng dai dẳng.
Các phương pháp điều trị toàn thân cũ như ciclosporin hoặc methotrexate đòi hỏi phải theo dõi cẩn thận với các tác dụng phụ nghiêm trọng ảnh hưởng đến gan, thận và hệ miễn dịch.
1. Một số thuốc sinh học
a. Nemluvio (nemolizumab):
Được FDA phê duyệt vào năm 2024. Đây là thuốc sinh học đầu tiên và duy nhất nhắm mục tiêu cụ thể vào IL-31, một cytokine gây ra tình trạng ngứa dai dẳng ở bệnh chàm từ trung bình đến nặng, cơn ngứa thường nặng hơn so với phát ban có thể nhìn thấy được. Nemluvio hoạt động bằng cách ngăn chặn IL-31, yếu tố trực tiếp điều khiển tín hiệu ngứa trong bệnh chàm. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy sự cải thiện đáng kể về điểm số ngứa, thường chỉ trong vòng vài ngày sau khi bắt đầu điều trị. Thuốc được phê duyệt cho những người từ 12 tuổi trở lên bị viêm da dị ứng từ trung bình đến nặng, được sử dụng kết hợp với corticosteroid tại chỗ và/hoặc thuốc ức chế calcineurin khi bệnh không được kiểm soát đầy đủ với các liệu pháp tại chỗ. Với liều dùng bằng đường tiêm bốn tuần một lần
b. Ebglyss: (lebrikizumab):
Được FDA phê duyệt vào tháng 9 năm 2024, là một chất sinh học ức chế IL-13 với liều dùng khác so với nemolizumab. Sau mũi tiêm mỗi hai tuần, bệnh nhân có thể duy trì kiểm soát chỉ với một mũi tiêm mỗi tháng, có thể nói liệu pháp này khá là thuận tiện cho việc quản lý lâu dài đối với những người đang kiểm soát bệnh mãn tính,giảm gánh nặng điều trị mà vẫn duy trì hiệu quả. Ebglyss cũng được chỉ định cho bệnh nhân từ trung bình đến nặng ở những người từ 12 tuổi trở lên khi các triệu chứng vẫn dai dẳng mặc dù đã điều trị tại chỗ không hiệu quả. Ebglyss làm giảm phản ứng miễn dịch quá mức gây ra các triệu chứng chàm mà không ức chế toàn bộ hệ thống miễn dịch. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy sự cải thiện đáng kể về độ sạch da, giảm ngứa và cải thiện chất lượng cuộc sống đáng kể
2. Thuốc ức chế JAK:
Thuốc ức chế Janus kinase (JAK) là phương pháp điều trị chàm có hiệu quả, có sẵn dưới dạng uống hoặc bôi ngoài da. Chúng hoạt động bằng cách ức chế các kinase JAK, làm gián đoạn các tín hiệu cytokine viêm và từ đó giảm phản ứng viêm, ngứa và tổn thương da.
a. Các chất ức chế JAK đường thoa
Như kem Opzelura (ruxolitinib) đã được FDA phê duyệt vào tháng 9 năm 2025 cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên bị viêm da dị ứng từ nhẹ đến trung bình. Đây là một bước đột phá cho dạng bôi ngoài da không steroid cho trẻ rất nhỏ. Việc phê duyệt dựa trên thử nghiệm TRuE-AD3 cho thấy mức độ nghiêm trọng của bệnh chàm được cải thiện 75% so với giả dược ở trẻ em từ 2-12 tuổi. Điều quan trọng là không có báo cáo nào về nhiễm trùng nghiêm trọng, biến cố tim mạch hoặc các vấn đề an toàn nghiêm trọng khác. Đối với các bậc cha mẹ lo lắng về việc sử dụng steroid trên làn da mỏng manh của con nhỏ, Opzelura là một giải pháp thay thế hiệu quả.
b. Các chất ức chế JAK đường uống
Bao gồm Rinvoq (upadacitinib), Cibinqo (abrocitinib) và baricitinib được chấp thuận cho bệnh chàm từ trung bình đến nặng ở thanh thiếu niên và người lớn. Chất ức chế JAK có thể làm sạch da đáng kể ở những người không đáp ứng với các phương pháp điều trị tại chỗ hoặc thuốc sinh học.Ưu điểm chính của điều trị đường uống là sự tiện lợi – chỉ cần uống một viên mỗi ngày thay vì tiêm hoặc bôi ngoài da thường xuyên. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy nhiều bệnh nhân đạt được làn da sạch hoặc gần như sạch chỉ trong vài tuần sau khi bắt đầu điều trị.Tuy nhiên, cần theo dõi chặt chẽ các chất ức chế JAK do các tác dụng phụ tiềm ẩn bao gồm tăng nguy cơ nhiễm trùng, các vấn đề về tim mạch và ác tính. Bác sĩ nên đánh giá mức độ bệnh và cân nhắc lợi ích có rủi ro đối với tình trạng cụ thể của bạn hay không.
3. Zoryve và Vtama:
Hai phương pháp điều trị ngoài da không steroid mới được phê duyệt vào năm 2024 cung cấp các lựa chọn thay thế cho kem steroid với cơ chế hoạt động hoàn toàn mới.
a. Kem Zoryve (roflumilast) 0,15%
Được phê duyệt vào tháng 7 năm 2024, là chất ức chế PDE4 dùng cho viêm da dị ứng từ nhẹ đến trung bình ở người từ 6 tuổi trở lên. PDE4 là một enzyme tham gia vào quá trình viêm, và việc ức chế enzyme này làm giảm các triệu chứng chàm mà không gây ra tác dụng phụ liên quan đến steroid.
Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy Zoryve làm sạch hiệu quả các tổn thương chàm trong khi được dung nạp tốt. Tác dụng phụ thường gặp nhất là phản ứng nhẹ tại vị trí bôi thuốc. Điều quan trọng là, vì đây không phải là steroid, nên không có lo ngại về việc làm mỏng da hoặc các tác dụng liên quan đến steroid khác ngay cả khi sử dụng lâu dài.
b. Kem Vtama (tapinarof) 1%
Được phê duyệt vào tháng 12 năm 2024, hoạt động theo một cơ chế hoàn toàn khác, là một chất chủ vận thụ thể hydrocarbon aryl. Thuốc được phê duyệt dùng cho viêm da dị ứng ở người từ 2 tuổi trở lên, phù hợp cho trẻ nhỏ. Tapinarof ban đầu được phát triển để điều trị bệnh vẩy nến và hiện đã có sẵn cho bệnh chàm dựa trên dữ liệu thử nghiệm lâm sàng tích cực. Thuốc chỉ cần bôi một lần mỗi ngày và là một lựa chọn khác không chứa steroid để kiểm soát lâu dài. Đối với những người lo ngại về việc sử dụng steroid lâu dài, đặc biệt là trên mặt, các sản phẩm bôi ngoài da này có thể là giải pháp thay thế thực sự hiệu quả
4. ANZUPGO (kem delgocitinib)
- Vào tháng 7 năm 2025, FDA đã phê duyệt ANZUPGO, là chất ức chế JAK tại chỗ, là phương pháp điều trị đầu tiên và duy nhất được phê duyệt chuyên biệt cho bệnh chàm tay mãn tính (CHE) ở người lớn từ trung bình đến nặng thay thế bằng corticosteroid tại chỗ hoặc khi các liệu pháp đó không được khuyến khích.
- Chàm tay mãn tính ảnh hưởng đến khoảng một phần mười người lớn trên toàn thế giới và có thể gây suy nhược cơ thể do tay thường xuyên phải sử dụng và tiếp xúc với các chất kích ứng. Các phương pháp điều trị chàm truyền thống thường không kiểm soát được bệnh chàm tay một cách hiệu quả, khiến người bệnh luôn luôn xuất hiện vết nứt trên da, mụn nước – ngứa, đau và da dày lên. Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy sự cải thiện đáng kể về mức độ nghiêm trọng và các triệu chứng của bệnh chàm tay.
- Sự ra đời của một phương pháp điều trị được phát triển và phê duyệt chuyên biệt cho bệnh chàm tay đã khẳng định những thách thức đặc biệt của tình trạng này và mang lại hy vọng cho những người đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm phương pháp điều trị hiệu quả. Đối với nhân viên y tế, thợ làm tóc- sơn sửa móng, người lao động và những người khác có nghề nghiệp khiến tay tiếp xúc với chất gây kích ứng và nước, việc điều trị chàm tay hiệu quả có thể cứu vãn sự nghiệp.
5. Dupixent ( dupilumab):
- Vẫn là Tiêu chuẩn Vàng, bên cạnh việc ứng dụng và đánh giá hiệu quả các phương pháp điều trị mới, thì Dupixent (dupilumab), thuốc sinh học đầu tiên được phê duyệt điều trị chàm vào năm 2017. Nó vẫn là một phương pháp điều trị cực kỳ hiệu quả và hiện đã được phê duyệt cho trẻ em từ 6 tháng tuổi. Dupixent chặn cả hai con đường IL-4 và IL-13, giải quyết nhiều khía cạnh của tình trạng viêm của chàm. Với nhiều năm sử dụng thực tế và dữ liệu an toàn rộng rãi, nó thường được coi là thuốc sinh học hàng đầu cho bệnh chàm từ trung bình đến nặng.
- Thuốc đã thay đổi cuộc sống của vô số bệnh nhân, với nhiều bệnh nhân đạt được sự sạch hoàn toàn hoặc gần như hoàn toàn trên da. Thuốc được tiêm hai tuần một lần (hoặc hàng tuần ở trẻ rất nhỏ) và có thể được sử dụng kết hợp với các phương pháp điều trị tại chỗ. Cơ sở dữ liệu lớn cho thấybằng chứng hiệu quả đã chứng minh Dupixent là thuốc tiêu chuẩn để đánh giá các phương pháp điều trị mới hơn. Đối với nhiều bệnh nhân, đây vẫn là lựa chọn tối ưu, trong khi những người khác có thể tìm thấy các phương pháp thay thế mới phù hợp hơn với nhu cầu cụ thể của họ.
- Với rất nhiều lựa chọn hiện có, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp đòi hỏi phải cân nhắc nhiều yếu tố, bao gồm mức độ nghiêm trọng của bệnh chàm, độ tuổi, phản ứng điều trị trước đó, các yếu tố lối sống và sở thích cá nhân. Đối với bệnh chàm từ nhẹ đến trung bình, các loại thuốc bôi ngoài da mới hơn như Zoryve, Vtama hoặc Opzelura là những lựa chọn thay thế không chứa steroid, có thể sử dụng lâu dài mà không lo da bị mỏng đi. Những loại thuốc này đặc biệt hữu ích cho bệnh chàm ở mặt hoặc ở trẻ em.Đối với bệnh chàm từ trung bình đến nặng, các thuốc sinh học (Dupixent, Adbry, Ebglyss, Nemluvio) hoặc thuốc ức chế JAK đường uống (Rinvoq, Cibinqo) cung cấp liệu pháp điều trị toàn thân nhắm vào rối loạn miễn dịch tiềm ẩn.
- Việc lựa chọn giữa các loại thuốc này phụ thuộc vào liều lượng (tiêm so với uống viên nén hàng ngày), đặc điểm triệu chứng cụ thể (đặc biệt nếu ngứa là chủ yếu) và đáp ứng của từng cá nhân.Đối với bệnh chàm mãn tính ở tay, ANZUPGO hiện cung cấp một lựa chọn nhắm mục tiêu được phát triển cho tình trạng khó khăn này.Đối với trẻ rất nhỏ, việc Opzelura được chấp thuận sử dụng đến 2 tuổi mang đến một lựa chọn không steroid cho các bậc cha mẹ lo ngại về việc sử dụng steroid trên làn da mỏng và nhạy cảm.
- Mỗi một đường dung nạp khác nhau và loại thuốc khác nhau có thể cho thấy sự hiệu quả ở khoảng thời gian khác nhau. Thường phương pháp điều trị tại chỗ có thể cho thấy sự cải thiện trong vòng 2-4 tuần. Thuốc sinh học thường cần 2-3 tháng để phát huy tác dụng đầy đủ, mặc dù một số cải thiện có thể xuất hiện sớm hơn. Thuốc ức chế JAK thường có tác dụng nhanh hơn, với sự cải thiện đáng chú ý trong vòng 2-4 tuần.
Câu hỏi thường gặp
1. Thuốc ức chế JAK có an toàn cho việc điều trị bệnh chàm lâu dài không?
Thuốc ức chế JAK có hiệu quả nhưng cần được theo dõi do các nguy cơ tiềm ẩn bao gồm nhiễm trùng và với một số thuốc ức chế JAK đường uống, có thể gây ra các biến cố về tim mạch và ung thư. Các thuốc ức chế JAK dùng tại chỗ như Opzelura có độ an toàn tốt hơn so với dạng uống vì chúng được bôi ngoài da thay vì dùng toàn thân. Bác sĩ sẽ đánh giá các yếu tố nguy cơ trên từng cá thể và theo dõi một cách phù hợp.
2. Có thể sử dụng các phương pháp điều trị chàm mới cho mặt không?
Các loại thuốc bôi ngoài da không steroid như Zoryve, Vtama và Opzelura có thể được sử dụng an toàn trên mặt mà không lo da bị mỏng đi, hạn chế việc sử dụng steroid. Các thuốc sinh học và thuốc ức chế JAK đường uống có tác dụng toàn thân, điều trị chàm ở bất kỳ vị trí nào bị chàm, bao gồm cả vùng mặt. Tuy nhiên luôn ưu ý tuân thủ hướng dẫn cụ thể của bác sĩ về vị trí bôi thuốc.
3. Trẻ em có thể sử dụng các phương pháp điều trị chàm mới không?
Có, nhiều phương pháp điều trị mới đã được phê duyệt cho trẻ em. Opzelura (kem ruxolitinib) được phê duyệt cho trẻ từ 2 tuổi, Vtama cho trẻ từ 2 tuổi, Zoryve cho trẻ từ 6 tuổi, và một số thuốc sinh học bao gồm Dupixent, Ebglyss và Nemluvio được phê duyệt cho trẻ từ 12 tuổi. Dupixent thậm chí còn được phê duyệt cho trẻ sơ sinh từ 6 tháng tuổi bị chàm nặng. Bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ da liễu nhi khoa của bạn có thể tư vấn về các lựa chọn phù hợp nhất cho con bạn.
4. Có cần sử dụng kem dưỡng ẩm với các phương pháp điều trị mới không?
Có, dưỡng ẩm vẫn là yếu tố cơ bản trong việc kiểm soát chàm bất kể bạn đang sử dụng loại thuốc nào. Sử dụng kem làm mềm da thường xuyên giúp phục hồi và duy trì chức năng hàng rào bảo vệ da, giảm mất nước và giảm sự xâm nhập của chất gây kích ứng. Chúng ta nên dưỡng ẩm ít nhất hai lần mỗi ngày, ngay cả khi sử dụng thuốc sinh học hoặc các phương pháp điều trị toàn thân khác để giúp hỗ trợ, bổ sung, chứ không phải thay thế, cho các phương pháp điều trị mới hơn.
5. Các phương pháp điều trị chàm mới có hiệu quả nhanh như thế nào?
Thời gian điều trị mỗi loại thuốc, đường dùng và mức độ bệnh có thể khác nhau. Nemluvio thường giảm ngứa trong vòng vài ngày. Các phương pháp điều trị tại chỗ như Opzelura, Zoryve và Vtama có thể cho thấy sự cải thiện trong vòng 2-4 tuần. Các thuốc sinh học thường mất 2-3 tháng để đạt hiệu quả đầy đủ, mặc dù một số cải thiện có thể xảy ra sớm hơn. Thuốc ức chế JAK đường uống thường có hiệu quả tương đối nhanh, với sự cải thiện đáng kể trong vòng 2-4 tuần. Nếu sau khi điều trị chúng ta không thấy bất kỳ cải thiện nào trong khoảng thời gian dự kiến, bác sĩ có thể đưa ra một liệu trình khác phù hợp và hiệu quả hơn.
6. Khi đang điều trị có thể chuyển từ Dupixent sang một loại thuốc sinh học mới hơn không?
Có, nếu Dupixent không kiểm soát được đầy đủ hoặc gây ra tác dụng phụ, việc chuyển sang một loại thuốc sinh học khác như Ebglyss hoặc Nemluvio có thể là lựa chọn phù hợp. Bác sĩ da liễu sẽ đánh giá xem việc chuyển đổi có nên thực hiện hay không và quản lý việc chuyển đổi. Một số người đáp ứng tốt hơn với các loại thuốc sinh học khác nhau, và việc có nhiều lựa chọn đồng nghĩa với việc điều trị có thể được tối ưu hóa cho nhu cầu cá nhân.
7. Sự khác biệt giữa Dupixent, Ebglyss và Nemluvio là gì?
Tất cả đều là thuốc sinh học điều trị bệnh chàm từ trung bình đến nặng nhưng nhắm vào các cơ chế khác nhau. Dupixent ức chế IL-4 và IL-13 (tác dụng kháng viêm rộng), Ebglyss chỉ ức chế IL-13 (chống viêm với liều dùng hàng tháng thuận tiện), và Nemluvio ức chế IL-31 (đặc biệt nhắm vào ngứa). Dupixent có dữ liệu an toàn rộng rãi nhất. Nemluvio là lựa chọn tốt nhất cho bệnh chàm thể ngứa. Ebglyss cung cấp lịch dùng thuốc thuận tiện nhất. Bác sĩ da liễu có thể tư vấn loại thuốc phù hợp nhất cho tình trạng cụ thể của bạn.
Tài liệu tham khảo: https://www.theonlinegp.com/blog/new-eczema-treatments-2024-2025-a-revolution-in-atopic-dermatitis-care
