Viêm âm đạo do trùng roi là bệnh lây qua đường tình dục phổ biến, thường gặp ở nữ, nhất là phụ nữ trưởng thành, hiện vẫn chưa có vaccine phòng bệnh.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Thái Thanh Yến, khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM.
Tổng quan
– Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS), viêm âm đạo do trùng roi (Trichomoniasis) là bệnh lây qua đường tình dục (STD) rất phổ biến do trùng roi Trichomonas vaginalis (T.vaginalis) gây ra.
– Trùng roi Trichomonas vaginalis kích thước 10-20 mm, rộng 7mm với 5 đôi roi, di động, dễ bị diệt bởi nhiệt độ, môi trường khô và chỉ sống được trong cơ thể người.
– Ở nữ giới, bộ phận trên cơ thể bị nhiễm nhiều nhất là vùng sinh dục dưới (âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, hoặc niệu đạo). Còn với nam giới, trùng roi cư trú bên trong lỗ niệu đạo.
– Khi quan hệ tình dục không an toàn, trùng roi Trichomonas thường truyền từ dương vật sang âm đạo hoặc ngược lại. Nó cũng có thể lây lan từ âm đạo người này sang âm đạo người khác. Hiếm khi Trichomonas bị nhiễm ở bộ phận khác của cơ thể, ví dụ như tay, miệng hay hậu môn.
– Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hằng năm trên thế giới có khoảng 180 triệu trường hợp mới nhiễm trùng roi. Ở các nước đang phát triển, tỷ lệ nhiễm T.vaginalis cao, đặc biệt ở châu Phi và Đông Nam Á.
– T.vaginalis có nguy cơ làm tăng khả năng lây truyền HIV lên 2-3 lần.
– Ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm trùng roi không cao, phụ nữ có thai <1% và phụ nữ mại dâm dưới 5%.
Nguyên nhân
Tác nhân gây bệnh gồm trên 100 loài trùng roi, trong đó có 3 loại ký sinh ở người là:
– Ttrùng roi âm đạo (Trichomonas vaginalis).
– Trichomonas tenax ký sinh không gây bệnh ở miệng.
– Pentatrichomonas hominis (còn gọi là Trichomonas intestinalis) gây bệnh ở ruột.
Đường lây
– Bệnh lây chủ yếu qua quan hệ tình dục.
– Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây truyền không qua đường tình dục như qua đồ dùng, quần áo, khăn tắm ẩm ướt, bồn tắm hoặc trong môi trường nước nhiễm trùng roi Trichomonas.
Chẩn đoán
– Nếu chỉ dựa vào triệu chứng, không thể chẩn đoán được Trichomoniasis. Bác sĩ có thể khám và làm xét nghiệm để chẩn đoán T.vaginalis.
– Khoảng 70% người bị nhiễm đều không có dấu hiệu hay triệu chứng cụ thể nào. Các triệu chứng của Trichomoniasis nếu có thường là kích ứng âm đạo từ viêm nhẹ đến viêm nặng.
– Triệu chứng sẽ xuất hiện trong vòng 5 đến 28 ngày kể từ ngày bị nhiễm.
– Nam nhiễm T.vaginalis ở đường sinh dục thường không có triệu chứng. Tuy nhiên một số người bệnh có dấu hiệu như ngứa hoặc kích ứng bên trong dương vật, ngứa rát sau khi tiểu tiện hoặc xuất tinh; dương vật tiết dịch niệu đạo và khó có thể phân biệt với viêm niệu đạo khác.
– Nữ nhiễm trùng roi Trichomonas thường có biểu hiện ngứa, rát, tấy đỏ hoặc đau nhức ở cơ quan sinh dục. Cảm giác khó chịu khi tiểu tiện, tiết dịch nhiều vùng âm đạo, dịch trắng ngả vàng hoặc xanh có mùi tanh bất thường.
– Cần chẩn đoán phân biệt với viêm âm đạo do nấm Candida, viêm âm đạo do vi khuẩn (bacterial vaginosis-BV), viêm cổ tử cung do lậu cầu hoặc Chlamydia trachomatis…
Biến chứng
– Nhiễm Trichomonas có thể khiến cho việc quan hệ tình dục trở nên không thoải mái. Nếu không được chữa trị kịp thời, tình trạng nhiễm trùng có thể kéo dài vài tháng hoặc thậm chí vài năm.
– Phụ nữ có thai bị nhiễm trùng roi có thể đẻ non và đẻ con nhẹ cân.
Điều trị
– Điều trị T.vaginalis bằng thuốc uống (metronidazole hoặc tinidazole), với liều duy nhất chữa khỏi tới 95% ở phụ nữ nếu bạn tình được điều trị đồng thời.
– Người từng điều trị T.vaginalis vẫn có thể bị nhiễm lại theo tỷ lệ 5/1 trong vòng 3 tháng sau khi được điều trị. Để tránh bị nhiễm lại, nên trị bệnh đồng thời cho bạn tình. Nên chờ 7-10 ngày mới được quan hệ tình dục trở lại sau khi đã được điều trị.
– Phải kiểm tra lại nếu các triệu chứng xuất hiện trở lại.
Phòng ngừa
– Dùng bao cao su đúng cách khi quan hệ tình dục để giảm nguy cơ bị Trichomoniasis.
– Nên trao đổi thẳng thắn với nhau về nguy cơ tiềm ẩn của bệnh STD trước khi quan hệ tình dục, nhất là với bạn tình mới.
– Tốt nhất không quan hệ với người bệnh, duy trì mối quan hệ một vợ một chồng, cả hai đều được xét nghiệm và có kết quả kiểm tra âm tính với STD.
