Sau khi tắm nước nóng lâu trong những tháng mùa đông lạnh giá, da dễ bị ngứa. Trong đa số các trường hợp, triệu chứng này thường kéo dài khoảng vài phút do da khô. Tuy nhiên đối với một số người tình trạng ngứa sau tắm có thể biểu hiện của một tình trạng bệnh lý mạn tính, nghiêm trọng. Dưới đây là một số thủ phạm chính.
1- Da khô
Da khô (xerosis) không nghiêm trọng, nhưng lại gây khó chịu và khó coi, biến tế bào tròn trĩnh thành héo úa, tạo ra nếp nhăn. Da khô, kích ứng, ngứa là đặc trưng của một số bệnh ngoài da được gọi chung là bệnh chàm.
Bệnh da khô, còn được gọi là ngứa mùa đông, xảy ra thường xuyên nhất trong những tháng mùa đông khô, lạnh, do làm ướt và làm khô nhiều lần mà không sử dụng kem dưỡng ẩm. Các triệu chứng bao gồm da khô, ngứa, bong tróc, đỏ, với vết nứt đau đớn trên bàn tay và bàn chân.
Các điều kiện da khô nghiêm trọng, được gọi là rối loạn di truyền của ichthyosis. Đôi khi có biến dạng, gây ra tâm lý căng thẳng. May mắn thay, kết quả da khô nhất từ các yếu tố môi trường có thể được toàn bộ hoặc một phần kiểm soát. Chúng bao gồm tiếp xúc với thời tiết nóng hoặc lạnh với cấp độ ẩm thấp và tắm quá nhiều, nhất là tắm nước nóng.
Cách khắc phục: Nên dưỡng ẩm da, giới hạn thời gian tắm nước nóng khoảng 15 phút hoặc ít hơn, và sử dụng nước ấm hơn là nóng. Tránh sấy, xà phòng, sử dụng chất dưỡng ẩm ngay sau khi tắm, sử dụng máy tạo độ ẩm.
Để giảm viêm, sử dụng kem hydrocortisone (OTC) hoặc thuốc mỡ có ít nhất 1% hydrocortisone. Nếu những biện pháp này không làm giảm triệu chứng hoặc nếu các triệu chứng xấu đi. Gặp bác sĩ da liễu, thẩm mỹ da.
2- Bệnh đa hồng cầu Vera
Polycythemia Vera là một bệnh của tủy xương, trong đó có sự sản xuất quá mức các tế bào hồng cầu. Những người bị PV có máu “đặc hơn” do hậu quả của quá trình mắc bệnh này.
Các triệu chứng của PV bao gồm đau đầu, chóng mặt, thay đổi thị giác, đau ngực, chảy máu, cục máu đông, gan và lá lách to và nước da “hồng hào” (đỏ mặt). Tình trạng này có thể được loại trừ bằng cách kiểm tra công thức máu đơn giản.
3- Hodgkin Lymphoma
U lympho Hodgkin là một bệnh ung thư của các hạch bạch huyết. Những người mắc bệnh ung thư này có các hạch bạch huyết to ở cổ, nách, bẹn hoặc trong ngực. Ngoài các hạch to, u lympho Hodgkin có thể gây ra các triệu chứng toàn bộ cơ thể bao gồm giảm cân, sốt, đổ mồ hôi ban đêm và ngứa.
Bệnh u lympho Hodgkin được bác sĩ Thomas Hodgkin mô tả lần đầu tiên năm 1832. Bệnh Hodgkin là một trong những loại lymphoma (ung thư hạch bạch huyết), là ung thư có nguồn gốc từ hệ bạch huyết.
Ung thư hạch bạch huyết gồm hai loại chính: Hodgkin và Không-Hodgkin. Hệ thống bạch huyết là một phần trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Hệ thống miễn dịch này có nhiệm vụ chống lại các bệnh lý nhiễm trùng cùng các loại bệnh lý khác.
U lymphoma Hodgkin có thể được tầm soát bằng cách thực hiện chụp X-quang để tìm các hạch bạch huyết to hoặc thực hiện sinh thiết hạch to.
4- Mày đay cholinergic
Mày đay do cholin (hay còn gọi là mày đay cholinergic) là một thể của nhóm mày đay vật lý, trong đó thương tổn của mày đay gây ra bởi sự tác động, kích thích của các yếu tố vật lý.
Tác nhân kích thích trong mày đay do cholin là nhiệt và mồ hôi. Bệnh không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống, có thể làm bệnh nhân thay đổi các hoạt động hằng ngày để tránh lên cơn mày đay.
Mề đay cholinergic là một dạng nổi mề đay do sự gia tăng nhiệt độ cơ thể. Nhiệt độ cơ thể tăng có thể do tắm nước nóng, tập thể dục, ăn nhiều gia vị cay hoặc nằm ngủ đắp quá nhiều chăn vào ban đêm. Cảm xúc mạnh cũng có thể gây mày đay ở những người bị mày đay do cholinergic.
Các phát ban trong bệnh mày đay cholinergic có dạng điểm đặc trưng, nhỏ hơn vết muỗi cắn, nhỏ hơn kích thước của vết muỗi đốt. Chúng có thể nhóm lại với nhau hoặc kết hợp lại thành sang thương lớn hơn theo thời gian.
Đôi khi, nổi mề đay cholinergic có thể liên quan đến các triệu chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm các triệu chứng hen suyễn và huyết áp thấp. Mề đay cholinergic, giống như hầu hết các dạng mày đay khác, thường có thể được điều trị dễ dàng bằng thuốc kháng histamine uống.
5. Mày đay do thủy sinh
Nổi mày đay do thủy sinh hay do nước (Aquagenic urticaria) là một dạng phát ban rất hiếm gặp do nước tiếp xúc với da. Những người bị ảnh hưởng sẽ bị nổi mề đay trong vòng vài phút sau khi tiếp xúc với nước trên da, bất kể nhiệt độ nước.
Một số nhà nghiên cứu cho rằng nước cho phép một loại protein nhất định trong da hòa tan trong nước và protein hòa tan đó sau đó có thể đến các lớp sâu hơn của da, nơi phản ứng dị ứng sẽ xảy ra.
Việc chẩn đoán bệnh mề đay mẩn ngứa chỉ đơn giản là đặt một giọt nước ở nhiệt độ phòng lên da và quan sát sự hình thành của mề đay trong vòng vài phút. Mề đay thủy sinh, giống như hầu hết các dạng mề đay khác, thường có thể được điều trị dễ dàng bằng thuốc kháng histamine đường uống.
