BSCKI. Dương Phương Chi đang công tác tại Khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, cho biết mụn trứng cá là một trong những bệnh lý da liễu phổ biến và cần được điều trị sớm để tránh hình thành sẹo vĩnh viễn.
Mụn trứng cá là một trong những bệnh lý da liễu phổ biến, xuất hiện nhiều nhất ở lứa tuổi dậy thì và có thể tiến triển dai dẳng cho tới tuổi trưởng thành. Vì vậy, mụn trứng cá cần được điều trị sớm để tránh hình thành sẹo vĩnh viễn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống.
Tất cả các phương pháp điều trị hiện nay đều dựa trên bốn cơ chế hình thành mụn trứng cá, bao gồm tăng sừng hóa cổ nang lông, tăng tiết bã nhờn, sự tăng sinh quá mức vi khuẩn C. Acnes và phản ứng viêm. Phương pháp điều trị truyền thống thường kết hợp các loại thuốc uống và thuốc bôi.
Tuy nhiên, hướng điều trị này còn một số hạn chế như tình trạng đề kháng kháng sinh, thời gian điều trị kéo dài làm người bệnh khó tuân thủ điều trị. Do đó, sử dụng công nghệ đang được xem là phương pháp an toàn để kiểm soát mụn cũng như khắc phục những hạn chế của phương pháp cổ điển.
Các công nghệ được sử dụng trong điều trị mụn trứng cá
Laser
Việc sử dụng laser trong điều trị mụn trứng cá ngày càng gia tăng do nhiều ưu điểm như ít biến chứng, có thể điều trị sẹo rỗ cùng lúc và mang lại kết quả nhanh chóng. Có rất nhiều loại laser trị mụn như laser Nd: YAG, laser PDL 585 và 595 nm, laser diode 1450nm, laser Er: Glass 1540nm…
Trong đó, các loại laser thường được ứng dụng là:
- Laser nhuộm xung PDL 585 và 595nm hoạt động thông qua sự hấp thu năng lượng ánh sáng bởi oxyhemoglobin, nên được biết đến như laser mạch máu trong điều trị các bệnh lý bớt rượu vang, giãn mạch. Theo đó, laser PDL có khả năng phá hủy mạch máu nuôi tuyến bã, làm tăng TGF-β để ức chế sự tăng sinh tế bào sừng và tác động tiêu diệt trực tiếp vi khuẩn C. Acnes.
- Laser Nd: YAG 1064nm xung dài trị mụn trứng cá cũng thông qua cơ chế quang nhiệt phá hủy tuyến bã và làm giảm sản xuất các cytokin gây viêm như IL-8, TLR-2, TNF-α… Đây là phương pháp hiệu quả và an toàn cho mụn trứng cá từ nhẹ tới trung bình. Theo một nghiên cứu so sánh giữa laser Nd: YAG và laser PDL thì cả hai loại laser này đều giúp giảm đáng kể số lượng mụn và hồng ban sau mụn. Tuy nhiên, những người tham gia nghiên cứu có thiên hướng chuộng laser Nd: Yag hơn do tác dụng phụ ít hơn.
Liệu pháp ánh sáng
Các liệu pháp ánh sáng được ứng dụng nhiều trong điều trị mụn là liệu pháp ánh sáng sinh học, ánh sáng xung cường độ cao (IPL) và quang động trị liệu (PDT).
- Ánh sáng sinh học
Ánh sáng xanh (400- 750 nm) làm giảm mụn trứng cá nhờ quá trình quang hóa với porphyrin và khả năng chống viêm thông qua việc giảm sản xuất Interleukin-1α. Ngoài ra, kết hợp ánh sáng xanh với ánh sáng đỏ có bước sóng dài hơn giúp ánh sáng thâm nhập sâu vào mô, làm tăng hiệu quả điều trị. Theo một nghiên cứu tại Hàn quốc, sử dụng ánh sáng xanh kết hợp ánh sáng đỏ 2 lần mỗi ngày trong 4 tuần giúp giảm tới 77% tổn thương mụn viêm.
- IPL
Phương pháp sử dụng ánh sáng xung cường độ cao IPL (Intense pulsed light) có tác dụng vượt trội hơn các phương pháp khác, đặc biệt là mụn viêm, nhờ 2 cơ chế phá hủy tuyến bã nhờn bằng hiệu ứng quang nhiệt và kích hoạt quá trình quang hóa porphyrin, giúp tiêu diệt vi khuẩn C. Acnes.
Bên cạnh đó, IPL còn giúp ngăn ngừa sự xuất hiện và cải thiện tình trạng sẹo sau mụn bằng cách kích thích tăng tổng hợp collagen. Nhìn chung, IPL là phương pháp có nhiều ưu điểm do ít xâm lấn, chi phí không quá cao và có thể điều trị nhiều vấn đề da cùng lúc.
- PDT
Trong tất cả các phương thức ứng dụng công nghệ trong điều trị mụn, quang động học PDT (photodynamic therapy) là phương pháp có nhiều bằng chứng ủng hộ nhất với số lượng nghiên cứu vượt trội. Đây là phương pháp ủ chất cảm quang (thường dùng nhất là ALA, MAL) trên da, sau đó dùng các nguồn sáng như IPL hoặc LED để kích hoạt quá trình quang hóa, dẫn đến phá hủy tuyến bã và tiêu diệt vi khuẩn. Phương thức này phù hợp với tình trạng mụn viêm từ trung bình tới nặng. Sau điều trị, da thường đỏ nhẹ và trở về bình thường sau 1-2 ngày.
- Plasma lạnh
Plasma lạnh đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc tiêu diệt các loại vi sinh vật (vi khuẩn, vi rút, vi nấm) cản trở quá trình lành vết thương. Vì vậy, tia này rất hiệu quả trong việc làm lành các vết thương. Ứng dụng plasma lạnh sau lấy nhân mụn, đặc biệt là mụn nang, giúp quá trình lành thương nhanh hơn, ngăn ngừa các vết thâm sẹo.
BSCKI. Dương Phương Chi chia sẻ thêm hiện nay, plasma lạnh được chứng minh điều trị mụn khá an toàn, kể cả cho phụ nữ giai đoạn thai kỳ với 3 ưu điểm: không xâm lấn, không đau, không tác dụng phụ.
Cuối cùng, BSCKI. Dương Phương Chi kết luận rằng dưới phát triển của khoa học công nghệ, ngày càng nhiều công nghệ mới được ứng dụng trong điều trị mụn trứng cá. Tuy nhiên, các phương pháp nêu trên chỉ là biện pháp hỗ trợ, kết hợp thêm với các phương pháp điều trị trước đây để tăng hiệu quả cũng như rút ngắn thời gian điều trị. Khi gặp tình trạng mụn, bạn nên đến các bác sĩ da liễu có chuyên môn để được thăm khám và đưa ra phác đồ phù hợp nhất dành cho mình.
https://thanhnien.vn/ung-dung-cong-nghe-trong-dieu-tri-mun-trung-ca-185231123164247519.htm
