Phát ban đỏ, đau hay còn gọi là “Cánh tay COVID” là 1 tình trạng vô hại nhưng gây khó chịu xuất hiện ở 1 vài người sau khi tiêm vaccin Moderna. Bác sĩ cho rằng “Ngoài việc thỉnh thoảng gây ngứa, hiện tượng này không có gì nghiêm trọng, người có tình trạng này có thể tiêm thêm liều thứ 2 của vaccin đúng theo lịch như bình thường”.
Bác sĩ Esther Freeman, giám đốc da liễu sức khỏe toàn cầu tại bệnh viện Đa khoa Massachuset phát biểu “Phản ứng này chỉ là đáp ứng của hệ miễn dịch trên da”.
Bà nói thêm “Chúng tôi muốn khẳng định rằng đây là 1 tình trạng đã được biết trước. Có thể rất khó chịu khi có một đốm đỏ trên cánh tay trong vài ngày nhưng điều này không nghiêm trọng đến mức bạn phải hốt hoảng và không tiêm mũi thứ hai.”
Freeman là nghiên cứu viên chính trong khảo sát toàn cầu về mảng da liễu của COVID-19. Khảo sát này thu thập các báo cáo ca từ các bác sĩ có bệnh nhân có phản ứng với COVID-19. Cho đến nay, chỉ mới có 14 ca nhưng bà tin rằng còn nhiều trường hợp nữa chưa được báo cáo.
Các phản ứng sau tiêm vaccin COVID-19 được báo cáo trên trên trang web V-safe của CDC.
Bác sĩ da liễu và dị ứng đang nghiên cứu về tác dụng phụ hay còn gọi là phản ứng quá mẫn muộn trên da. Mọi người thường gọi hiện tượng này là “cánh tay Covid”
Bác sĩ Freeman khẳng định “Hiện tượng này chỉ gây khó chịu nhất thời nhưng nó sẽ biến mất trong vòng 24 giờ hay 1 tuần. Phản ứng này chỉ xảy ra ở những bệnh nhân tiêm vaccin Moderna chứ không phải Pfizer. Một vài phản ứng phát ban cũng được báo cáo trên thử nghiệm lâm sàng của Moderna. Nhưng không phải vì vậy mà chúng ta nên dùng Pfizer thay vì Moderna. Điều này không có gì quá nghiêm trọng”.
Có thể vì những người được tiêm vaccine Moderna là nhân viên y tế và phần lớn người làm nghề này lại là nữ nên phát ban này thường thấy ở phụ nữ hơn.
Giáo sư, nhà dị ứng học và dịch tễ học của trường y Havard, bác sĩ Kim Blumental phát biểu “Phần lớn ca được báo cáo có xảy ra phản ứng thường là phụ nữ nhưng có thể vì phụ nữ hay nói ra hơn”
Tình trạng này thường thấy ở người có độ tuổi từ 30 đến 40 nhưng có thể là vì độ tuổi của nhân viên y tế được tiêm mũi đầu tiên đa số thuộc vào lứa tuổi này.
Nhìn chung, 77% số ca xảy ra phản ứng phụ sau tiêm vaccine Moderna là gặp ở nữ với độ tuổi trung bình là 43. Bác sĩ Tom Shimabukuro, trưởng nhóm An toàn Vaccine Dịch vụ y tế công cộng Hoa Kì (U.S. Public Health Service Vaccine Safety Team) trả lời với Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Bệnh tật (Centers for Disease Control and Prevention) như sau “Tình trạng này có thể do độ tuổi và giới tính của các nhân viên y tế được tiêm ngừa mũi vaccine đầu tiên”
Cho đến nay, ngoại trừ phản ứng này, tác dụng phụ của 2 vaccine đều tương tự nhau. Bác sĩ Freeman cho biết “Dữ liệu cho thấy người lớn tuổi có đáp ứng miễn dịch yếu với vaccine COVID-19 hơn so với người trẻ nên phát ban có thể chỉ đơn thuần là tín hiệu cho thấy đáp ứng miễn dịch tốt hơn ở nhóm người trẻ. Tôi hoàn toàn không ngạc nhiên khi đáp ứng với vaccine COVID-19 thay đổi theo độ tuổi”
Phát ban có thể xuất hiện sau vài ngày
Điều đặc biệt là phát ban sẽ xuất hiện sau tiêm mũi vaccine đầu khoảng từ 5 đến 9 ngày, trung bình là khoảng 1 tuần sau tiêm chứ không xuất hiện sau 1, 2 ngày như các loại vaccine khác.
Bác sĩ Freeman phát biểu “Người được tiêm ngừa sẽ hơi bất ngờ vì phản ứng xảy ra khá muộn sau tiêm”
Phản ứng dị ứng thường trầm trọng hơn khi tiếp xúc nhiều hơn nên điều đáng lo ngại là liệu liều vaccine thứ 2 có gây phát ban nhiều hơn không. Dữ liệu vẫn đang tiếp tục thu thập nhưng các bác sĩ được khuyến khích rằng tình trạng này sẽ không xảy ra khi tiêm mũi Moderna thứ 2.
Mặc dù vậy, cho đến nay vẫn chưa có nhiều mẫu vì mũi thứ 2 chỉ mới bắt đầu tiêm từ tuần trước. Vaccine Modernam được cấp phép lần đầu ngày 18/12. Mũi thứ 2 phải tiêm sau mũi 1 ít nhất 28 ngày. Vậy mũi thứ 2 sớm nhất của vaccine Moderna được tiêm là vào ngày 15/1.
Blumenthal nói rằng “Tình trạng này có thể là phản ứng dị ứng muộn của các tác nhân chưa xác định. Việc này có liên quan đến phản ứng miễn dịch của cơ thể không? Có phải việc này chỉ là do phản ứng của cơ thể hay nó có liên quan đến 1 trong các thành phần bị bất hoạt của vaccine. Chúng tôi vẫn chưa biết rõ.”
Blumenthal là người chịu trách nhiệm về dị ứng trong chương trình tiêm ngừa cho nhân viên tại Bệnh viện Đa khoa Mass tại Boston cho biết “Tôi chỉ mới thấy một con số khá tương đối, tỉ lệ người bị phản ứng này sau tiêm vaccine vẫn chưa được biết. Có thể chúng ta chỉ mới thấy được bề nổi của tảng băng trôi”.
Không cần phải ngưng tiêm liều thứ hai
Các bác sĩ cho rằng “Phản ứng này gây khó chịu, nhưng virus đã chết nên không có lí do gì mà chúng ta không tiêm hay không tiêm liều thứ hai”
Bác sĩ Blumenthal nói rằng “Nếu ngứa, ta có thể dùng thuốc kháng histamin, nếu đau, ta dùng Tylenol”
Các bác sĩ nhấn mạnh rằng phải ứng quá mẫn muộn ở da không phải là tình trạng nhiễm trùng nên không cần phải điều trị bằng kháng sinh.
Bác sĩ Freeman cho biết thêm “Nếu phát ban không chỉ xuất hiện ở cánh tay hay tình trạng này kéo dài hơn 1 tuần, bạn nên đến cơ sở y tế gần nhất”.
Bác sĩ Erin Amerson, trưởng khoa Da Liễu bệnh viện Đa khoa Zuckerberg San Francisco phát biểu rằng “Nhà sản xuất khuyến nghị mọi người nên tiêm mũi thứ 2 vào tay còn lại”
Thông điệp quan trọng mà các bác sĩ muốn truyền đạt là “Tình trạng phát ban này là vô hại và chỉ là phản ứng ngắn hạn”.
Bác sĩ Freeman cho biết “Chúng tôi không muốn mọi người hoảng loạn. Chúng tôi càng không muốn mọi người nghĩ rằng họ không thể tiêm mũi thứ 2 chỉ vì họ có phản ứng muộn”.
