Các dữ liệu cho thấy thế giới đã đạt được rất nhiều tiến triển trong việc kiểm soát bệnh lao, bao gồm giảm được số tử vong cũng như số ca mắc mới. Tuy nhiên, những kết quả này đã bị đảo ngược trong đại dịch Covid-19.
Từ năm 2014, Liên Hiệp Quốc đã khởi xướng chiến dịch kết thúc bệnh lao, đặt mục tiêu sẽ chấm dứt bệnh lao trước năm 2035.
Mel Spigelman, Chủ tịch và Giám đốc Điều hành Liên minh Lao nhận xét tình hình thật căng thẳng, cuộc chiến tranh ở Ukraine thực sự đã làm tàn phá hoàn toàn khả năng điều trị một căn bệnh như bệnh lao.
Các quốc gia thuộc Liên Xô cũ (bao gồm cả Ukraine) được xem là một trong những điểm nóng của tình trạng lao kháng thuốc. Bệnh lao kháng thuốc là một vấn đề nghiêm trọng, vốn dĩ đã trở nên tồi tệ hơn bởi đại dịch Covid-19; và giờ đây mọi việc càng trầm trọng hơn bởi thiếu hụt các bệnh viện và dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Tình hình này khiến nhiều bệnh nhân lao ở Ukraine di chuyển đến các vùng khác, đang vượt biên giới… và đang bỏ lỡ việc điều trị bệnh lao. Tất cả những yếu tố trên dẫn đến sự lây lan của bệnh lao và làm cho tình hình bệnh lao trở nên xấu đi, ngay cả ở những bệnh nhân không may nhiễm bệnh.
Khoảng 2 tỉ người mắc lao trên toàn cầu, với khoảng 10 triệu người mắc lao tiến triển và 1,4 triệu người tử vong hàng năm mặc dù đây là một căn bệnh có thể điều trị được. Cho đến trước đại dịch Covid-19, bệnh lao là một bệnh truyền nhiễm gây tử vong cao nhất thế giới.
Sự gián đoạn do Covid-19 gây ra dẫn đến sự sụt giảm nghiêm trọng từ 16% – 41% trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh lao ở 9 quốc gia có số ca mắc bệnh lao cao nhất vào năm 2020, đưa mức này trở về ngang với mức chẩn đoán và điều trị trong năm 2008.
Dữ liệu được công bố trên tập san MMWR (Báo cáo về tỷ lệ tử vong và mắc bệnh hàng tuần) của CDC (Trung tâm Phòng chống Dịch bệnh Hoa Kỳ) vào ngày Thế giới phòng chống Lao cho thấy số lượng chẩn đoán lao được báo cáo ở Hoa Kỳ đã giảm 20% vào năm 2020 và tiếp tục giảm thêm 13% vào năm 2021.
Trước Covid-19, số lượng chẩn đoán bệnh lao thường giảm từ 1% – 2% mỗi năm. Như vậy, đại dịch đã có ảnh hưởng đáng kể đến xu hướng bệnh lao ở Hoa Kỳ. Sự sụt giảm vào năm 2020 và 2021 có thể liên quan đến đại dịch Covid-19, bao gồm giảm tỷ lệ mắc bệnh thực sự, hoặc do sự bỏ sót hoặc trì hoãn các chẩn đoán lao.
Covid-19 đã sử dụng cạn kiệt quá nhiều nguồn lực từ các hệ thống chăm sóc sức khỏe, đặc biệt ở các nước nghèo, nên lần đầu tiên sau một thời gian dài, tình hình chăm sóc sức khỏe nói chung, phòng chống lao nói riêng, càng trở nên tồi tệ hơn.
Lao là một đại dịch lâu đời, đã ảnh hưởng đến chúng ta hàng nghìn năm nay. Những ai may mắn sống ở các quốc gia có mức thu nhập cao có thể xem nhẹ bệnh lao.
Tuy nhiên, cũng giống như Covid-19 và bất kỳ bệnh lây truyền qua đường không khí khác, bệnh lao ở bất cứ nơi đâu đều có thể lây lan ra khắp mọi nơi, đặc biệt là khi di cư. Vì vậy, chúng ta cần phải vượt qua điều này để kiểm soát được bệnh lao.
