Cùng với nhăn và nám, sạm da là căn bệnh phổ biến khiến vẻ đẹp, tự tin của chị em suy giảm. Làm thế nào để khắc phục hiệu quả hiện tượng này? Xin mời bạn đọc tham khảo thông tin bổ ích dưới đây.
Sạm da nên hiểu thế nào cho đúng?
Tăng sắc tố da (Hyperpigmentation) là tình trạng da sẫm màu và đổi màu nâu, đen, thường là do nồng độ melanin cao hơn bình thường. Tăng sắc tố da dẫn đến việc hình thành các nốt hoặc mảng da sẫm màu, tương phản rõ rệt với các vùng da xung quanh. Bên cạnh đó, da sạm đen cũng đi kèm với các biểu hiện như da thô ráp, sần sùi, nhăn, thiếu sức sống.
Đây là một trong những vấn đề về da phổ biến nhất ảnh hưởng đến cả nam giới và nữ giới, và trở nên tồi tệ hơn theo tuổi tác. Sự tăng sắc tố da biểu hiện bởi các đốm xám, nâu, đen hoặc thậm chí có màu xanh tím và các mảng hoặc các vệt trên bề mặt da.
Các vùng da bị ảnh hưởng bởi sự tăng sắc tố sẽ sẫm màu hơn so với các vùng da khác. Nó có thể trở nên rõ nét hơn khi bạn phơi nắng nhiều (làm tăng thêm melanin) hoặc sau các tình trạng viêm da như: mụn trứng cá. Một số vùng da bị đổi màu sẽ tự biến mất theo thời gian, chẳng hạn như vết thâm sau mụn trứng cá nhẹ hoặc vết cháy nắng.
Sự khác nhau về màu da ở con người liên quan đến số lượng melanin, oxyhemoglobin, hemoglobin khử và caroten. Melanin là sắc tố chủ yếu tạo nên màu da, tóc và mắt. Nó cũng là lá chắn làm giảm tác hại của tia cực tím đối với da, ngăn ngừa các phản ứng viêm da do ánh nắng. Sạm da có thể toàn thân hay khu trú. Da có thể nhẵn hay xù xì, lan tỏa hay từng mảng, có màu nâu vàng, cà phê sữa hay đen, kèm ngứa hay triệu chứng của các bệnh khác
Nguyên nhân gây sạm da
Phải nói ngay rằng nguyên nhân gây sạm da rất đa dạng, cả nội sinh lẫn ngoại sinh. Trước tiên là do rối loạn sắc tố di truyền, xuất hiện mảng, dát màu nâu, xám, đen,… kích thước từ vài mm đến vài chục cm.
Vị trí phân bố: vùng mặt, vùng phơi bày ánh sáng, theo đường hoặc rải rác thân người. Các rối loạn di truyền có thể đi kèm với các tổn thương cơ quan khác gặp trong các hội chứng: Peutz-Jegher (kèm các polyp đường ruột), hội chứng Carney Complex (kèm các u niêm thần kinh, nội tiết, tim mạch)…
Sạm da còn do các nguyên nhân từ bệnh lý các cơ quan khác như: rối loạn nội tiết, xơ gan, đái tháo đường… Nguyên nhân nội tiết như mắc bệnh suy thượng thận, gây chán ăn, buồn nôn, đau bụng từng cơn, gầy nhanh, suy kiệt. Sạm da còn có thể do rối loạn chức phận tuyến yên, tuyến sinh dục. Nguyên nhân do chuyển hóa, ứ đọng quá mức chất sắt trong cơ thể, nhất là ở gan và các tổ chức, trong đó có da.
Nguyên nhân dinh dưỡng, các bệnh giảm protein, viêm cầu thận mạn, viêm đại tràng mạn, hội chứng giảm hấp thu, đôi khi tóc biến đổi thành màu đỏ nâu. Trong bệnh thiếu vitamin B12, tóc có màu nâu xám, da tăng sắc tố ở các khớp nhỏ của bàn tay. Nguyên nhân do tiếp xúc hóa chất độc hại, dầu lửa, hắc ín.
Sạm da cũng gặp ở những người lạm dụng hóa mỹ phẩm như kem bôi có hydroquinon; người dùng hóa trị liệu lâu ngày, dùng thuốc tránh thai, thuốc chống sốt rét, tetraxyclin. Ngoài ra còn có nguyên nhân lý học, nhất là tổn thương da do bỏng, nóng, do tia tử ngoại… Nguyên nhân do mắc bệnh, có khối u ác tính, nhất là ung thư biểu mô đường tiêu hóa, hô hấp.
Điều trị sạm da thế nào cho hiệu quả?
Có thể dùng các loại thuốc bôi ngoài da chứa retinoids, glycolic acid, salicylic acid… giúp tẩy da chết và trẻ hóa cũng có ích trong việc điều trị mọi loại tăng sắc tố da.
Melanin có thể bị nhạt hoặc mất màu bởi các chất oxy hóa. Ngoài việc điều trị nguyên nhân, tránh tiếp xúc với các môi chất gây bệnh, thể điều trị bằng vitamin C liều cao, Methionin, vitamin nhóm B, vitamin E….
Nếu các loại thuốc bôi ngoài da cho hiệu quả chậm, bác sĩ da liễu có thể đề nghị làm thủ thuật điều trị chứng tăng sắc tố da. Các thủ thuật này bao tái tạo da bằng axit salicylic, glycolic acid,… để trị các vùng da sạm màu.
Liệu pháp ánh sáng xung cường độ cao (IPL). Phương pháp này sử dụng cho các sắc tố nông trên những type da sậm màu. Thiết bị IPL được sử dụng dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.
Về phòng ngừa sạm da, phòng ngừa nám, điều quan trọng nhất là tránh nắng bằng cách sử dụng kem chống nắng, khẩu trang, mũ rộng vành cũng như quần áo bảo vệ. Hạn chế ra ngoài trời từ 9 giờ sáng đến 4 giờ chiều, vì đây vào thời điểm nắng mạnh. Mặc quần áo bảo vệ ánh nắng, đội mũ rộng vành, áo tay dài khi ra ngoài.
Thoa kem chống nắng thường xuyên, nên dùng loại kem chống nắng có phổ rộng tránh cả UVA và UVB và có độ chống nắng (SPF) khoảng 30 hoặc hơn. Nên thoa trước khi ra nắng khoảng 20 phút, thoa lặp lại khi ra mồ hôi nhiều hoặc sau khi tiếp xúc nước.
Để giữ gìn một làn da đẹp nên duy trì lối sống lành mạnh, nghỉ ngơi ăn uống điều độ, không nên ăn quá nhiều mỡ động vật, uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh…Tập thể dục thường xuyên, tránh stress, duy trì cuộc sống ôn hòa, vui khỏe.
