Tạp chí của Học viện Da liễu Châu Âu vừa đăng tải hướng dẫn điều trị mới cho bệnh u mềm lây sinh dục, cập nhật những phương thức hỗ trợ chẩn đoán bệnh, cách khởi đầu điều trị bằng liệu pháp thoa hay biện pháp phá hủy cơ học và cách quản lý các bệnh nhân suy giảm miễn dịch.
Để viết nên hướng dẫn điều trị này, một hội đồng các chuyên gia về da liễu trên khắp Châu Âu đã được thành lập để đánh giá thông tin trong Hướng dẫn điều trị của Hiệp hội Sức khỏe Tình dục và HIV Anh năm 2014 (British Association for Sexual Health and HIV guideline) cũng như Khuyến nghị của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Bệnh năm 2015 (Centers for Disease Control and Prevention). Ngoài ra, hội đồng này còn tham khảo toàn bộ các nguồn thông tin được công bố từ năm 1980 đến năm 2019.
Khuyến nghị trong việc chẩn đoán
Từ trước đến nay, việc chẩn đoán u mềm lây thường dựa trên bệnh cảnh lâm sàng. Nhưng trong hướng dẫn điều trị này, hội đồng đề nghị dùng đèn soi da và kính hiển vi đồng tiêu để chẩn đoán tốt hơn cũng như giúp loại trừ các chẩn đoán phân biệt khác.
Ở người khỏe mạnh, các bệnh như sùi mào gà, mụn cóc phẳng, lichen phẳng, lichen nitidus, nang da, carcinoma tế bào đáy và u thư tế bào sắc tố không màu (amelanotic melanoma) có biểu hiện gần giống với u mềm lây. Trên những bệnh nhân suy giảm miễn dịch, các bệnh cơ hội như nhiễm nấm Penicillium marneffei hay Coccidioides immitis cũng có thể tạo nên các sang thương da tương tự u mềm lây.
Việc quan sát bằng đèn soi da giúp bác sĩ dễ dàng đưa ra chẩn đoán hơn đối với những ca khó nhận định trên lâm sàng (như tổn thương viêm, kích thước sang thương nhỏ hay viêm quanh tổn thương) nhờ vào việc quan sát rõ hơn được những đặc tính của sang thương như lỗ, mạch máu và kiểu mạch máu.
Theo hướng dẫn điều trị này, đối với những ca u mềm lây mà lâm sàng chưa rõ, các bác sĩ có thể đề nghị kiểm tra mô học, PCR hay dùng kính hiển vi điện tử để hỗ trợ chẩn đoán.
Khuyến nghị trong việc lựa chọn điều trị
Hướng dẫn điều trị đề nghị các bác sĩ nên giải thích cho những bệnh nhân có hệ miễn dịch bình thường hiểu rằng u mềm lây chỉ là bệnh lí da tương đối lành tính, do virus gây ra và có thể tự khỏi sau 6 – 12 tháng.
Người bệnh cũng cần được biết u mềm lây là bệnh có khả năng lây nhiễm nên trong thời gian hồi phục, không nên ngủ chung giường cũng như dùng chung khăn tắm với người khác và nên băng các tổn thương. Ngoài ra các bác sĩ cũng nên khuyên bệnh nhân không wax và cạo lông ở vùng da bị bệnh.
Trước khi can thiệp điều trị u mềm lây nên cân nhắc về tác dụng phụ của các biện pháp này dù chúng rất hiệu quả. Liệu pháp phá hủy cơ học để điều trị bao gồm áp lạnh, đốt điện và nạo bằng curett. Vẫn còn thiếu các dữ liệu từ nghiên cứu chính thống có giá trị tham khảo cao về việc điều trị bằng phương pháp áp lạnh và nạo bằng curett.
Podophyllotoxin là 1 loại thuốc thoa lí tưởng trong điều trị bệnh. Thuốc được thoa 2 lần/ngày trong 3 ngày liên tiếp và nghỉ 4 ngày sau đó. Liệu trình nên được lặp lại cho đến khi sang thương biến mất. Các loại thuốc khác trong điều trị u mềm lây không ở vùng sinh dục như potassium hydroxide, silver nitrate, glycolic acids và benzoyl peroxide lại không có bằng chứng nhất quán trong điều trị u mềm lây sinh dục.
Thuốc thoa diphencyprone, imiquimod, interferon truyền hay chích trong sang thương, thuốc uống cimetidine và liệu pháp miễn dịch trong sang thương với kháng nguyên candida là những phương pháp kích hoạt hệ miễn dịch chống lại virus gây bệnh u mềm lây. Mức độ chứng cứ của các phương pháp này trong điều trị u mềm lây còn thấp.
Dupilumab cũng cho thấy có hiệu quả trong việc loại bỏ u mềm lây kháng trị ở 4 bệnh nhân mắc bệnh chàm thể tạng nặng nhưng còn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để khẳng định rằng nên dùng thuốc này trên bệnh nhân mắc u mềm lây.
Khuyến nghị trong việc quản lí phụ nữ mang thai
Hướng dẫn điều trị khẳng định biện pháp phá hủy cơ học như áp lạnh là an toàn và được khuyên dùng trên phụ nữ mang thai. Mặc khác, các thuốc imiquimode và podophyllotoxin không nên dùng trong thời gian mang thai hay cho con bú. Bác sĩ nên tư vấn về nguy cơ lây từ mẹ sang con khi mắc bệnh lúc mang thai.
Khuyến nghị trong việc quản lý bệnh nhân suy giảm miễn dịch
Ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch, u mềm lây thường không tự biến mất. Một số nghiên cứu cho thấy sang thương da có thể biến mất khi bệnh nhân dùng thuốc kháng virus. Các báo cáo hàng loạt ca cũng chỉ ra rằng cidofovir thoa hay truyền tĩnh mạch cũng có hiệu quả nhưng sang thương của những trường hợp này không nằm ở vùng sinh dục.
Khuyến nghị trong việc phòng ngừa
Hướng dẫn điều trị cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phòng ngừa. Bệnh nhân cần hiểu về nguy cơ lây nhiễm khi quan hệ tình dục trong quá trình điều trị và lui bệnh. Mặc dù việc dùng bao cao su có thể hiệu quả trong việc giảm khả năng lây nhưng còn cần thêm nhiều chứng cứ để ủng hộ phương pháp phòng ngừa này.
Ngoài ra, hướng dẫn điều trị còn khuyến cáo bác sĩ nên đề nghị bệnh nhân mắc u mềm lây vùng sinh dục xét nghiệm tầm soát các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nếu không có bệnh lây truyền qua đường tình dục nào đồng mắc, bạn tình của bệnh nhân không cần phải biết về việc bệnh nhân mắc bệnh này.
Khuyến nghị trong việc theo dõi điều trị
Việc tái khám thường không cần thiết nhưng người bệnh cần biết về các tác dụng phụ của các biện pháp điều trị và tái khám lại nếu cần.
