Trong nhóm u da lành tính, u nang bã được xem là phổ biến. Tuy không nguy hiểm nhưng gây khó chịu và đôi khi gây mất thẩm mỹ nếu xuất hiện ở những vị trí dễ nhìn thấy.
U da lành tính có mấy loại ?
U lành tính nói chung là các khối u tăng trưởng bên trong cơ thể nhưng không có khả năng gây ung thư. Khác với những khối u ác tính gây ung thư, chúng thường không di căn sang các khu vực hoặc cơ quan khác của cơ thể. Các khối u lành tính có thể hình thành và phát triển ở bất kỳ bộ phận nào.
Đối với u da lành tính thường được gọi là u nang là những u nhỏ không phải ung thư bên dưới da. Chúng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên da, nhưng phổ biến nhất là ở mặt, cổ và thân. Các u nang bã phát triển chậm và thường không đau nên hiếm khi gây ra vấn đề về sức khỏe.
U da lành tính rất đa dạng nhưng tập trung ở các loại sau: u nang bã (Sebaceous cysts), u da dạng nang (Dermoid cysts), u nang tuyến bã ở người già (Senile Sebaceous adenoma), u tuyến bã (Adenoma sebaceum hay Noevus sebaceous), hạt kê (Millium), mắt cá và chai chân (Corn and calluses), sẹo lồi (Keloids, cheloides ), u xơ thần kinh (Nneurofibromatose hay Von Recklinghausen)…
U nang bã là những u mềm hoặc cứng chắc, hình tròn hoặc oval nằm ở dưới da. Thay đổi về kích thước, xuất hiện ở đầu, cổ, mặt, da bìu và lưng, trong chứa chất lỏng hoặc chất bán lỏng. Chúng phát triển chậm và không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể trở nên khó chịu nếu không được kiểm soát.
U nang bã hình thành từ tuyến bã nhờn của cơ thể. Tuyến bã nhờn tạo ra dầu (gọi là bã nhờn) bao phủ tóc và da của bạn. U nang có thể phát triển nếu tuyến hoặc ống dẫn của nó (đoạn mà dầu có thể rời ra) bị hư hỏng hoặc bị tắc, phát sinh mụn trứng cá.
Các nguyên nhân khác gây ra u nang bã như ống dẫn bị biến dạng, tổn thương tế bào trong quá trình phẫu thuật, do di truyền, chẳng hạn như hội chứng Gardner hoặc hội chứng nevus tế bào đáy
Chẩn đoán, điều trị u nang bã
Trong một số trường hợp, u nang sẽ được kiểm tra kỹ để tìm các dấu hiệu của ung thư. Các bác sĩ thường chẩn đoán u nang tuyến bã sau khi khám sức khỏe đơn giản. Nếu u nang bất thường, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung để loại trừ các bệnh ung thư.
Các xét nghiệm phổ biến được sử dụng cho u nang bã bao gồm chụp CTscan, siêu âm để giúp xác định nội dung bên trong u nang và phẫu thuật đạt kết quả cao, cũng như phát hiện những bất thường, đặc biệt là làm sinh thiết một lượng nhỏ mô từ u nang để kiểm tra trong phòng thí nghiệm xem có dấu hiệu ung thư không
Thông thường, các u nang nhỏ thường không gây đau nhưng các u lớn có thể gây khó chịu, đau nhất là trên mặt và cổ. Loại u nang này thường chứa đầy vảy sừng màu trắng, giống như các chất tạo nên da và móng tay của con người với đường kính lớn hơn 5 cm. Bác sĩ có thể điều trị u nang bằng cách dẫn lưu hoặc phẫu thuật cắt bỏ tối đa hay tối thiểu.
Điều này không phải vì chúng nguy hiểm mà là vì lý do thẩm mỹ. Nếu cắt rộng, loại bỏ hoàn toàn u nhưng có thể để lại sẹo dài. Còn phẫu thuật tối thiểu, gây ra sẹo tối thiểu nhưng có nguy cơ u nang tái phát cao.
Sau khi cắt bỏ u, bác sĩ kê đơn dùng thuốc mỡ kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng, và dùng kem trị sẹo để giảm sự xuất hiện của sẹo sau phẫu thuật. Trong một số trường hợp hiếm hoi có thể bị nhiễm trùng như mẩn đỏ, đau hoặc sốt và có thể khắc phục hoàn toàn bằng kháng sinh.
