Tiết mồ hôi là hoạt động bình thường của cơ thể nhưng quá nhiều là bệnh, nhất là khi không có các hoạt động thể chất mạnh hay thời tiết nóng nực. Tăng tiết mồ hôi kèm theo mùi bất thường khiến người trong cuộc bối rối, gây suy giảm chất lượng cuộc sống và nhiều hệ lụy khác.
Định nghĩa
Theo trang tin của Quỹ Giáo dục & Nghiên cứu y khoa Mayo Mỹ (MCO), tiết mồ hôi quá nhiều (Excessive sweating, hay hyperhidrosis) là khi mồ hôi ra nhiều hơn mong đợi nếu nhiệt độ xung quanh hay mức độ hoạt động thể chất bình thường hay không có căng thẳng. Tiết mồ hôi quá nhiều có thể làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày, gây lo lắng hoặc giảm tự tin của người trong cuộc.
Tiết mồ hôi quá nhiều ảnh hưởng đến một số khu vực nhất định, như lòng bàn tay, lòng bàn chân, nách hoặc mặt.. Tăng tiết mồ hôi có liên quan đến mùi bất thường (mùi mồ hôi của cơ thể). Mồ hôi quá nhiều thấm qua quần áo, làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày và gây lo lắng, bối rối hay mất tự tin cho người trong cuộc. Bệnh xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi, kể cả nam lẫn nữ. Tuy nhiên, bệnh thường phổ biến ở tuổi dậy thì.
Nguyên nhân & triệu chứng
Tiết mồ hôi là cơ chế tự làm mát của cơ thể. Hệ thống thần kinh tự động kích hoạt các tuyến mồ hôi khi nhiệt độ cơ thể của bạn tăng lên. Tiết mồ hôi cũng xảy ra khi căng thẳng hay lo lắng, đặc biệt là ở lòng bàn tay. Khi mắc bệnh, các dây thần kinh chịu trách nhiệm điều khiển các tuyến mồ hôi hoạt động quá mức, dẫn đến tình trạng ra quá nhiều mồ hôi.
Nguyên nhân khác có thể là do di truyền hay mắc các bệnh như bệnh viêm khớp, bệnh căng thẳng thần kinh và chấn thương tủy sống, rối loạn hệ máu và sử dụng một số loại thuốc chữa bệnh, như thuốc trị đái tháo đường.
Triệu chứng điển hình của bệnh tăng tiết mồ hôi là Tiết mồ hôi quá nhiều ở chân tay và nách hoặc cả ba. Đôi khi các phần khác trên cơ thể cũng bị ảnh hưởng. Tiết mồ hôi có thể gây ra ngượng ngùng, lo lắng hay bối rối trong giao tiếp xã hội do phát mùi hôi. Áo, vớ và giày có thể bị biến màu.
Chẩn đoán và điều trị
Bác sĩ chẩn đoán bệnh tăng tiết mồ hôi dựa trên tiền sử bệnh và kiểm tra thể chất. Các xét nghiệm máu có thể được thực hiện để loại trừ những trường hợp như bệnh tăng cường giáp, một bệnh gây ra những triệu chứng tương tự.
Về điều trị, bác sĩ có thể kê đơn thuốc dạng uống như thuốc kháng cholinergic, đối giao cảm đều ức chế tiết mồ hôi bằng cách ức chế quá trình dẫn truyền thần kinh giao cảm. Các thuốc này chỉ hiệu quả khi dùng liều cao, và có thể gây ra tác dụng phụ như khô miệng, nhìn mờ, đau bụng, táo bón và khó đi tiểu, nên hiện nay ít được sử dụng.
Một số loại chất chống mồ hôi có chứa nhôm clorua thường được sử dụng để điều trị tạm thời thông qua việc bít kín lỗ chân lông. Người bệnh có thể dùng vào ban đêm trước khi đi ngủ và rửa sạch vào buổi sáng. Có hai loại chất chống mồ hôi lựa chọn là Hydroxy chlorure nhôm dưới dạng kem bôi như Lutsine và Dermagor có pH acid thấp, ít khi kích thích da, nhưng ít có tác dụng. Hai là Chlorure nhôm (AlCl3) và sulfate nhôm [Al2(SO4)3], có tính acid mạnh, hiệu quả cao hơn.
Phòng tránh
Tránh những chất khử mùi và thuốc chống mồ hôi. Uống nhiều nước, mặc quần áo bằng cotton để thấm mồ hôi. Thay đồ và vớ thường xuyên, không mặc quần áo bằng sợi nylon hoặc sợi tổng hợp.
Tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày, quản lý stress, cần giữ cho tinh thần luôn thoải mái, tăng cường giao tiếp, xóa bỏ những mặc cảm cá nhân. Hạn chế thức ăn cay (hành tây, ớt, tỏi, rượu…), tránh thực phẩm nhiều dầu và chất béo, thực phẩm có chứa nhiều caffein. Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ và nhiều vitamin sẽ giúp kiểm soát lượng mồ hôi.
