Viêm da bàn tay, bàn chân không phải là bệnh lây nhiễm song nó lại gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng sống, làm giảm năng suất lao động cũng như nhiều hệ lụy khác.
Ai là người dễ mắc bệnh ?
Viêm da bàn tay và bàn chân không phải là một bệnh lý đơn thuần. Nó là một loại viêm da ảnh hưởng đến bàn tay và bàn chân một cách chọn lọc do các nguyên nhân như : viêm da tiếp xúc, viêm da cơ địa, eczema , vẩy nến. virus…..
Viêm da bàn tay và bàn chân dạng viêm da cơ địa có tỷ lệ mắc bệnh là 15 – 30% ở đối tượng trẻ em và 2 – 10% ở người trưởng thành. Biểu hiện chung của bệnh là những tổn thương da kèm theo những cơn ngứa, sưng đỏ, nổi sẩn khu trú ở tay, chân hoặc nhiều vị trí khác. Khi tiến triển, sang thương xuất hiện mụn nước kèm theo ngứa tại bàn tay, kẽ ngón tay, lòng bàn tay… Đây đều là những triệu chứng viêm da cơ địa xảy ra khi người bệnh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng.
Viêm da bàn tay, bàn chân thường liên quan đến cơ địa dị ứng, tiếp xúc với các dị nguyên và các chất kích ứng, cũng như stress cảm xúc hay là sự thay đổi thời tiết như: những người làm nghề vệ sinh tạp vụ, nhân viên y tế, người nội trợ và trong môi trường tiếp xúc với máy móc, hóa chất…. là nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao.
Phụ nữ thường có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nam giới do phải làm nội trợ, việc nhà. Ngoài ra, tiền sử bản thân hoặc gia đình mắc các bệnh dị ứng như : hen phế quản, viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa dị ứng, nhiễm nấm, eczema tổ đỉa, vẩy nến, bệnh ghẻ…. cũng là nhóm mắc bệnh cao.
Các nguyên nhân khác bao gồm nhiễm virus hệ thống ở trẻ em hoặc hóa trị liệu, một số không rõ nguyên nhân … cũng có thể làm tăng bệnh viêm da bàn tay, bàn chân .
Còn một nguyên nhân hay gặp nhưng ít người để ý gây viêm da bàn tay là dị ứng với một loại kim loại như nickel hoặc cobalt. Chúng được sử dụng rất nhiều trong các đồ vật dùng hàng ngày, như trong các đồ trang sức, vòng cổ, vòng tay, các chi tiết trang trí điện thoại, khuy quần áo, mắc cài giày dép…
Việc ngâm tay trong nước quá lâu hoặc ra mồ hôi lòng bàn tay quá nhiều cũng là một lý do gây viêm da bàn tay. Một số trường hợp vô căn khiến da dễ bị bong tróc như dinh dưỡng kém, ăn uống thiếu chất, như vitamin A, vitamin B, PP…
Việc chẩn đoán bệnh thường dựa vào vị trí và sự xuất hiện của tổn thương. Khi mắc bệnh viêm da bàn tay có thể gây ngứa, đỏ, khô và dày da, bong vẩy trắng dính, thậm chí còn nứt nẻ chảy máu, khiến người bệnh đau khó chịu , khó cầm nắm khi làm việc và sinh hoạt thường ngày.
Cá biệt, có trường hợp xuất hiện mụn nước nhỏ dưới da, chứa dịch trong, khi vỡ khiến tạo vảy viết có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Viêm da bàn tay, bàn chân điều trị thế nào ?
Cho đến nay viêm da bàn tay và các bệnh viêm da mạn tính khác vẫn chưa tìm ra thuốc đặc trị. Tuy nhiên có một số loại thuốc bôi giúp khắc phục triệu chứng và giảm tổn thương da, nhưng nhiều người bệnh có tâm lý ngại đi khám nên thường tự mua thuốc về bôi mà không biết nếu lạm dụng thuốc bôi có thể gây teo da, mỏng da, thậm chí bội nhiễm.
Để điều trị triệt để cần phát hiện nguyên nhân để phòng tránh. Tốt nhất chúng ta nên tham khảo sự tư vấn và điều trị bác sĩ chuyên khoa về da liễu- dị ứng miễn dịch để được thăm khám, khai thác tiền sử và làm các xét nghiệm chuyên sâu nhằm giúp chẩn đoán bệnh và giúp tìm nguyên nhân.
Căn cứ vào mức độ các triệu chứng bệnh lý và cơ địa người bệnh mà bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định các loại thuốc phù hợp. Các thuốc phối hợp điều trị viêm da bàn tay phụ thuộc vào mức độ của bệnh, gồm:
- Thuốc kháng histamin được sử dụng để giảm mức độ ngứa và hạn chế tổn thương da lan tỏa rộng. Thuốc kháng histamine gồm có chlorpheniramine, loratadin… tương đối an toàn nhưng khi sử dụng cần lưu ý phản ứng phụ gây khô miệng, buồn ngủ, giảm mức độ tập trung…
- Thuốc bôi có chứa corticoid thường phổ biến điều trị viêm da mạn tính nói chung và viêm da ở tay nói riêng. Thuốc có tác dụng giảm viêm, kháng dị ứng và chống ngứa nhưng chỉ nên dùng tối đa trong 14 ngày.
- Thuốc kháng sinh: Những bệnh nhân viêm da bàn tay mà có bội nhiễm thì tùy từng nguyên nhân gây bệnh để có kháng sinh thích hợp. Lưu ý thời gian dùng thuốc để tránh tác dụng phụ.
Tuy nhiên, người bệnh cần nhớ, dùng thuốc gì cũng phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Nếu lạm dụng có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như teo da, mỏng da, dày sừng nang lông, bội nhiễm nguy hiểm.
Bảo vệ da tay trong quá trình làm việc vẫn là quan trọng nhất. Vì vậy khi tiếp xúc với các hóa chất cần mang găng để phòng hộ. Hạn chế sử dụng nước nóng, chất tẩy rửa kháng khuẩn chứa cồn gây khô và kích ứng da. Nên sử dụng các sản phẩm không hương liệu, không có chất tẩy.
Đừng quên bôi kem dưỡng ẩm ointments hoặc creams nên được lựa chọn thay vì lotions ngay sau khi rửa tay. Điều trị bất kỳ vết thương bàn tay nào cho dù nó rất nhỏ. Nên băng vết thương để tránh vết thương tiếp xúc với các chất gây dị ứng hoăc kích ứng.. Trong trường hợp tổn thương không đỡ, nên đến khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để có lời khuyên và phương pháp điều trị thích hợp.
